Herstelgerichte zorg
Wat is herstel?
Herstel is een individueel proces waarin mensen veerkracht ontwikkelen, leren omgaan met en het leven weer oppakken na ontwrichtende ervaringen. Herstel is met andere woorden veel breder dan louter ‘genezing’. Het gaat om herstel van identiteit, zelfbeeld, zelfvertrouwen, sociale relaties en sociale rollen die als gevolg van psychische problemen aangetast zijn. Het omvat meer dan de vermindering van ziekteverschijnselen. In herstelprocessen staan de mogelijkheden en krachten van de persoon centraal en heeft de persoon zelf de regie over zijn eigen leven.
Belangrijke elementen van herstelprocessen:
- Verbondenheid met anderen: contact met familieleden, vrienden, collega’s en deelnemen aan de samenleving
- Hoop: stilstand doorbreken door verkennen en oprekken van grenzen
- Identiteit: klachten en kwetsbaarheid herdefiniëren en een positief zelfbeeld ontwikkelen
- Betekenisgeving: nieuwe betekenissen toekennen aan gebeurtenissen uit het verleden en aandacht voor zingeving
- Grip op het eigen leven: persoonlijke groei, taken en rollen opnemen, keuzes kunnen maken
Herstel omvat niet alleen persoonlijk herstel, maar ook maatschappelijk, functioneel en klinisch herstel. Centraal staat het verhogen van de levenskwaliteit en zelfredzaamheid (zelfregie, zelfzorg) van het individu. Dat is voor elke persoon een uniek en persoonlijk proces. Aan herstel werken doen mensen zelf en ondersteuning van anderen (en van de zorg) sluit best aan bij dit persoonlijke proces.
Wat is herstelondersteunend of -gericht werken?
Herstelgericht werken is het unieke herstelproces van het individu faciliteren met het doel dat die persoon binnen zijn mogelijkheden zo goed mogelijk kan functioneren en participeren met zo min mogelijk professionele hulp. Het is de bedoeling ruimte te geven aan het persoonlijke en maatschappelijke herstelproces van mensen met psychische problemen. De wensen, behoeften, mogelijkheden en krachten van de persoon vormen het vertrekpunt en de begeleiding en behandeling sluit hierop aan. De naaste omgeving en alle hulpverlening (binnen de GGZ en het sociale domein) staat ten dienste van het individuele herstelproces van de persoon in kwestie. Het kan helpend zijn om ervaringsdeskundigen in te zetten.
(Bron: GGZ Standaarden)
Kernwaarden in herstelondersteunend werken
De Diletti-themagroep 'herstelgerichte zorg' definieerde een aantal kernwaarden die binnen herstelgericht werken centraal moeten staan.
klantgericht – verbondenheid – waardevol, zinvol of kwaliteitsvol leven – hoop – unieke identiteit – gelijkwaardigheid – verdraagzaamheid en begrip voor ‘anders zijn’ en kwetsbaarheid – geduld – basisveiligheid en -vertrouwen – transparantie en openheid – cliënt centraal – betrokkenheid op naaste omgeving – ervaringsdeskundigheid
